Łukasz Sowa

Nie spodziewałem się, że kiedyś taki dzień nastanie, ale jednak! Miniony semestr był.. dosyć przyzwoity! To prawda, że masakrycznie zaniedbałem bloga – bo jak zwykle było multum roboty, a sił i minut w dobie nadal tyle samo. Mam jednak silne wrażenie, że nie cały ten czas zmarnowałem.

Zło

Jako urodzony optymista zacznę od tego, co było kiepskie, złe bądź fatalne. Jest na kierunku przedmiot o hucznej nazwie Bezpieczeństwo systemów i sieci. Sama nazwa budzi skojarzenia z medialnymi tematami hackerów i cyberwojen. Czego można więc spodziewać się po tym przedmiocie? Rzućmy kilkoma przykładami… Studenci zabezpieczający serwery, a następnie włamujący się do nich po to, aby poznać stosowane w praktyce techniki (zarówno dobrych jak i złych „gości”) – może nawet drużynowe potyczki, tak aby zwiększyć zaangażowanie? Analiza fizycznych jak i programowych zabezpieczeń sieci – poznawanie budowy i działania, a może nawet programowanie takich rozwiązań? Podstawy social engineeringu? Przykłady zagospodarowania czasu można mnożyć w zasadzie bez końca – potencjał przedmiotu ogromny! A wykonanie..? Wykład ma taką złą sławę, że moja frekwencja wyniosła okrągłe 0%. Tak, po prostu pojawiłem się tam jeden jedyny raz – na egzaminie zerowym. Co jest z nim nie tak? Materiał tam prezentowany jest bezdennie głupi i nudny. Co wykład, to nowy algorytm kryptograficzny do wkucia na pałę. Oprócz ciągu przekleństw do głowy przychodzi mi jeszcze jedno pytanie: dlaczego tak brutalnie zgwałcono, przedmiot z ogromnymi możliwościami? Czy bezpieczeństwo to rzeczywiście tylko kryptografia? Czy znajomość przebiegu algorytmów jest informatykom w ogóle potrzebna (tym chyba się zajmują się ludzie od kryptologii, tj. matematycy)? Żale możnaby wylewać jeszcze przez 3 ekrany tekstu, ale chyba po prostu szkoda słów. Na zakończenie tematu dodam, że laboratoria są dostosowane poziomem do wykładu. Polegają one na napisaniu sprawozdania z klikania w różnych, niedopracowanych programach, które chyba mają za zadanie ilustrować zagadnienia takie jak szyfrowanie czy podpis cyfrowy. Zgroza!

Oferta edukacyjna mojego wydziału jest tak bogata, że musiałem dokonać wyboru najmniejszego zła – padło na przedmiot o nazwie Programowanie aplikacji interakcyjnych, o jakże uroczym skrócie PAIN (który wszystko tłumaczy). Nie ma co się chyba rozwodzić zanadto nad brakiem sensowności tego przedmiotu, jako że aplikacje interakcyjne (tzn. okienkowe) są od jakiegoś czasu w zaniku. Biorąc ten przedmiot miałem nadzieję, że nauczę się nieco technik i dobrych praktyk programowania aplikacji z widokiem okienkowym, że przy okazji poznam parę trendów w tej dziedzinie i co nieco dowiem się o istniejących rozwiązaniach. Tymczasem (prawie) każdy wykład dotyczył tego, jak rozmieszcza się guziki i pola tekstowe w frameworkach/środowiskach takich jak: X, WinAPI, MFC, Qt, .NET (WinForms). Rewelacja, nie? Czy komukolwiek potrzebna jest wiedza o tym, jak wyświetlić menu w WinAPI, albo o tym na ile okien może dzielić splitter dynamiczny z MFC? Totalna bzdura! Nie muszę chyba dodawać, że potem trzeba było to odtwarzać na kolokwium… Najwstrętniejszą częścią tego przedmiotu były jednak laboratoria. Każde z nich polegało na zrobieniu większego, bądź mniejszego programu w każdej z ww. technologii – kupa zmarnowanego czasu na bieganie po dokumentacji i sklejanie kilkunastu okienek. Oczywiście, jakość kodu i zastosowane techniki absolutnie nie miały żadnego znaczenia i nie były sprawdzane. Liczyło się tylko to, jak ładnie dane okienko wygląda. Jako, że jest to przedmiot obieralny, to z całego serca życzę mu szybkiej śmierci przez brak chętnych.

Dobro

Po wyszczególnieniu tego co złe, przechodzimy do rzeczy przyzwoitych, dobrych i genialnych. Nie będę się rozpisywał o przedmiotach takich jak Prawo własności intelektualnej czy Procesory sygnałowe. Powiem tylko, że były one bardzo lekkie i przyjemne i skutecznie zasiliły konto moich cennych ECTS-ów.

Warto jednak napisać coś więcej o przedmiocie o tajemniczej nazwie Języki przetwarzania symbolicznego. Przedmiot ten przedstawia dwa sztandardowe języki przetwarzania symbolicznego – LISP i Prolog. O ile Lisp był mi trochę znany za sprawą Emacsa, o tyle Prolog był całkowitą nowością. Jako język deklaratywny prezentuje całkiem nowe podejście do programowania – podejście bardzo ciekawe. Przedmiot zaliczam na duży plus, ze względu na pokzanie mi czegoś nowego, na co wcześniej nie zwracałem uwagi. Nie mówię, że było prosto, czy też, że Prolog stał się moją nową pasją, jednak moje horyzonty myślowe zostały poszerzone. I o to w studiowaniu chodzi!

Techniki kompilacji to przedmiot wobec którego miałem duże oczekiwania. Głównie ze względu na to, iż zawsze chciałem podjąć się napisania kompilatora i zobaczenia, jak ta cała magia się dzieje. Moje oczekiwania zostały częściowo spełnione. Wykład był naprawdę przyzwoitym wstępem do parsowania, zabrakło na nim jednak czegoś o optymalizacji kodu i o budowaniu samych kompilatorów. Braki wykładu nadrobił jednak projekt, na którym miałem możliwość napisania interpretera podzbioru języka Python. Projekt był naprawdę bardzo duży (zdecydowanie największy jaki robiłem na studiach) i niezwykle ciekawy. Końcowy efekt był dla mnie bardzo zadawalający, niestety nie miałem jednak czasu, aby dopracować kod, aby jego jakość zaspakajała moje osobiste potrzeby ;). Coś za coś, jak widać. Nie jest to może to samo co kompilator, jednak moja ciekawość i ambicja została w 100% zaspokojone. Zastanawiam się czy by przypadkiem nie upublicznić efektu mojej pracy w celach edukacyjnych, jednak niektóre programistyczne potworki, które się tam kryją mogłyby być bardzo antyedukacyjne ;>.

Przechodząc do tego, co na tym semestrze było najlepsze, zacznę od przedmiotu Systemy wbudowane. Przedmiot ten ze względu na niezwykle rozległą tematykę był bardzo przeglądowy. Udało mi się zdobyć przekrojową wiedzę na wiele tematów związanych z systemami wbudowanymi oraz systemami czasu rzeczywistego. Wykład był prowadzony dobrze i otwarcie a mnogość tematów pozwoliła mi po raz kolejny poszerzyć swoją wiedzę ogólną. Czy to dobrze? Zdecydowanie tak! Po co miałbym się uczyć o charakterystyce sygnałów sterujących w sieci polowej PROFIBUS – wystarczy mi wiedza, że taka sieć jest i co mogę dzięki niej osiągnąć! Laboratoria i projekt polegały na zapoznaniu się z systemem operacyjnym VxWorks – muszę przyznać, że to bardzo ciekawe, jednak niekiedy męczące, doświadczenie. Przedmiot na duuuuuuuuuży plus!

Na sam koniec, tradycyjnie – wisienka na torcie: Sterowniki urządzeń – podstawy programowania. Mógłbym długo „ochać” i „achać” na temat tego przedmiotu, ale może po prostu opiszę o czym on jest ;). Przedmiot jest o tworzeniu sterowników do urządzeń wszelkiej maści (mocno w kontekście systemów wbudowanych) w systemie Linux. Myślę, że ciężko byłoby mówić ogólnie, w oderwaniu od konkretnej implementacji, a więc wybór konkretnego systemu jest jak najbardziej słuszny. Wybór Linuksa też jest jak najbardziej na plus, gdyż ma to dużą wartość edukacyjną – przede wszystkim można przejrzeć jak coś jest zrobione, a nie polegać ślepo na dokumentacji. Przedmiot więc koncentruje się na grzebaniu głęboko w jądrze systemu – czyli to, co lubię najbardziej :). Wysoki poziom komplikacji materii i slajdy z kodem mogły niektórych przerażać, ale na tym polega przecież praktyczne podejście do sprawy. Do świetnego wykładu niezwykle ważnym dodatkiem jest projekt, który polega na stworzeniu sterownika do dowolnego urządzenia, na dowolnej platformie (niekoniecznie Linux, mógłbyć też np. dowolny mikrokontroler). Mojemu projektowi poświęce oddzielnego posta, bo myślę, że jest tego wart :).

Świetność tego przedmiotu należy w 100% przypisać prowadzącemu, panu dr inż. Wojciechowi Zabołotnemu. Pan doktor Zabołotny, dzięki swojej niezwykle rozległej, wszechstronnej i praktycznej wiedzy uczynił z wykładu prawdziwe widowisko, na które pomimo piątku i późnej pory przychodziłem z ogromną przyjemnością. Wszystkim studentom, z całego serca życzę takich prowadzących.

Reasumując, dzięki temu przedmiotowi dowiedziałem się masę ciekawych rzeczy związanych z jądrem Linux, systemami wbudowanymi i problemami jakie można napotkać podczas pracy ze sprzętem. Dokładnie to, czym chciałbym się zajmować. Dziękuję!

Ostatni semestr

W końcu udało mi się ukończyć semestr, w którym większość rzeczy zaliczyć mogę na plus. 6 semestr z 7 semestrów studiów inżynierskich – wynik niezbyt imponujący – coż, podobno lepiej późno niż wcale. To, czego jednak znów mi zabrakło, to więcej wolnego czasu na rozwój własnych zainteresowań.

Na zakończenie wspomnę, że przede mną ostatni semestr studiów inżynierskich, który poświęcę w zasadzie w całości (został mi tylko jeden przedmiot – algorytmy heurystyczne) pisaniu pracy dyplomowej. Ze względu na uczelniane wymogi pisanie inżynierki zacząłem już w minionym semestrze – i o tym napiszę w następnej notce.

To uczucie gdy…

Zapewne nieobce każdemu jest uczucie, gdy wydaje się, że „już gorzej być nie może”, a potem okazuje się, że no właśnie – wydawało się. Po semestrze numer cztery wydawało mi się, że gorzej być nie może – a tu proszę, taka niespodzianka! Semestr piąty przekroczył wszelkie granice beznadziejności, które ustanowili poprzednicy. Słyszałem pogłoski, że po dwóch pierwszych latach jest już luźno i przyjemnie – akurat!

To złe

Długo „stygłem” zanim napisałem tego posta. Gdybym napisał go od razu po zakończeniu sesji, byłoby w nim zbyt wiele nieprzyzwoitych określeń ;>. W ciągu tych 15 tygodni semestru „zaliczyłem” około 20 bezsennych nocy, spędzonych na roztrząsaniu rozmaitych „mądrości”. Wynika stąd, że średnio w każdym tygodniu nie spałem ponad jedną noc! Być może jestem zbyt ambitny, ale ja po prostu staram się wykonać zlecone mi zadania dobrze. Jak widać w prosty sposób odbija mi się to na zdrowiu, a także kontaktach towarzyskich, zainteresowaniach no i blogu. Do pierwszej fali kolokwiów udawało mi się pisać regularnie i to z nawet dobrym skutkiem. Potem odpadłem. Każdą wolną chwilę, którą jakimś cudem udawało mi się wyrwać szkole wolałem poświęcić na sen, spotkanie z ludźmi i niestety – na blog, czy też rozwijanie zainteresowań czasu już nie było. Czy studia tu są tego warte? Przemyślenia na ten temat pozostawię sobie na oddzielną notkę.

Teraz może wspomnę o garstce (z baaaaardzo wielu) absurdów, które spotkały mnie w tym semestrze. Przede wszystkim wyjątkowo dokuczliwa okazała się tzw. profesorska duma. Niestety, wiele osób pracujących na uczelni w roli wykładowcy/laboranta w ogóle nie przykłada się do swojej pracy. Ich stosunek do prowadzenia zajęć jest delikatnie mówiąc olewczy. Materiał jest przygotowany niedbale, czesto jest bardzo mizerny merytorycznie, albo mówiąć wprost – zawiera rażące błędy. Nie jest to jednak najbardziej denerwująca cecha – bardziej wkurzające jest to, że często właśnie te osoby nie potrafią się przyznać do swojego błędu czy też niewiedzy. Warto być przecież prawdziwym, nieomylnym twardzielem, nie? Dodajmy do tego poniżające odniesienie do studenta (bo co takiemu pro-fesorowi student, pff!) i katastrofa gotowa. Przykłady z życia wziętę? Jeden z prowadzących postanowił przepisać na slajdy tłumaczenie książki, a następnie na wykładzie pracowicie, przez dwie godziny odczytywał je nużącym głosem. To ma być wykład? Jeśli tak, to wykładowcą może być absolutnie każdy, kto potrafi czytać, bo to jedyne, co ten prowadzący zaprezentował swoją osobą. Inny wykładowca z kolei prowadził wykład chaotycznie i niedbale, a żeby zaliczyć przedmiot zalecał przeczytanie książki.. którą oczywiście sam napisał (to, że lansuje tam własny, często rozbieżny z rzeczywistością, ogląd tematu – przemilczę). Dodatkowo oceny z tego przedmiotu wydawały się pochodzić wprost z /dev/random, a liczba „uwalonych” po pierwszej turze przekraczała 50%. Czyja to wina? To chyba oczywista sprawa. Na innym przedmiocie spotkałem się z kolei z laborantem, który nie potrafił się przyznać do swojej niewiedzy – a była ona ogromna, bo niestety wydaje mi się, że został do przedmiotu wybrany przez przypadek. Oczywiście – mógł się przygotować, ale komu by się chciało? A może po prostu nie można zbyt wiele oczekiwać od programistów Javy ;>?

Nuda, nuda, nuda. Tak można scharakteryzować wykład z przedmiotu, który wydawał mi się ciekawy – z tytułu i opisu. Nużący, monotonny głos, patrzenie w podłogę, zerowy kontakt ze studentem – tak można scharakteryzować prowadzącego ten wykład. Człowiek ten na dobre obrzydził mi dziedzinę informatyki, którą kiedyś bardzo lubiłem. Szkoda.

Merytoryka – a raczej jej brak – najbardziej mnie boli. Zdarza się to dosyć często, a koronnym przykładem na moich studiach jest przedmiot o grafice komputerowej. O ile wykład był znośny (może nawet dobry dla kogoś zainteresowanego jakkolwiek tematem?), to już laboratoria zdecydowanie nie. Jak myślicie, co można robić na laboratoriach z przedmiotu o tytlue „grafika komputerowa”? Gdy sam sobie zadałem to pytanie miałem kilka pomysłów – podstawy silników graficznych (budowanie/modyfikacje/analiza), projektowanie/implementowanie algorytmów związanych z grafiką, pisanie sterowników graficznych. Tymczasem okazuje się, że na laboratoriach rysuje/edytuje się obrazki w programch graficznych i modeluje obiekty 3D! Prawdziwy absurd! To jest informatyka na Politechnice Warszawskiej, czy może ASP, tudzież grafika na PWSFTViT? Może warto jeszcze zrobić jakiś przedmiot z nauką Excela i Worda, przecież to też robi się na komputerze! Wydaje mi się, że osoba, która układała materiał na te laboratoria kompletnie nie miała pomysłu na czym mogą polegać albo brakowało ludzi z odpowiednimi umiejętnościami (i lepiej, żeby to był ten pierwszy powód…).

Na dobre zakończenie semestru spotkała nas studentów jeszcze bardzo „miła” niespodzianka. Mianowicie, na 6 semestrze mamy do zrobienia 4-6 przedmiotów, które sami wybieramy. W kwietniu zeszłego roku została przedstawiona oferta programowa liczącą kilkanaście przedmiotów. Okej, niezbyt bogata, ale można już było się zastanowić, co warto wybrać. Przyszedł moment wyboru i… okazało się, że połowy z tych przedmiotów nie ma – części nie można wziąć, a inne w ogóle nie zostały utworzone. Wszelkie skargi i pretensje zostały odrzucone metodą przerzucania odpowiedzialności na kogoś innego – i tak studenci zostali na lodzie. Cały „szeroki” wybór przedmiotów został ograniczony do wybierania „mniejszego zła”, czyli przedmiotów, które cieszą się lepszą sławą od pozostałych. I to mają być studia elastyczne – kpina! Nie wątpię oczywiście, że odpowiedzialni za ten bałagan się nie znajdą.

Podobna, miła sytuacja „administracyjna” miała miejsce na początku semestru, gdy to dziekanat dobroczynnie dał stypendia studentom, a nieco później okazało się, że trzeba je odebrać. Sprawa była moim zdaniem mocno skandaliczna, ale powiedzmy, że postarałem się już o tym zapomnieć.

I to dobre

Szczęśliwie, semestr ten miał kilka miłych akcentów. Przede wszystkim udało mi się dostać do najlepszego z możliwych opiekunów pracy inżynierskiej! Niezmiernie mnie to cieszy, bo wiem że pisanie jej, będzie dzięki temu prawdziwą przyjemnością. Postaram się o tym wspomnieć na blogu w niedługim czasie :).

Dodatkowo na semestrze tym miałem przyjemność uczestniczyć w 3 niezłych wykładach, które jakoś wzbogaciły moją wiedzę. Pierwszy z nich dotyczył technik internetowych – przekrojowo o różnych sprawach związanych z aplikacjami internetowymi; drugi był o systemie UNIX (nota bene, ten sam prowadzący co techniki internetowe) – opis API, a także wewnętrznych mechanizmów; trzeci natomiast dotyczył sztucznej inteligencji – co prawda pierwsza połówka dotyczyła wnioskowania i była naprawdę paskudna (zarówno pod względem materiału jak i prowadzącego), ale druga była naprawdę ciekawa i zainteresowała mnie tematem.

Ostatnim miłym elementem semestru były projekty – doskonała okazja, żeby posiedzieć z kolegami, napić się piwa, zjeść pizzę, a przy tym rozwiązać ciekawe zagadnienia :)! Kod, to jest jednak to, co cieszy programistów najbardziej :P.

Plany?

Nie. Kiedyś pisałem, o tym jakie przedmioty będę robić w nadchodzącym semestrze i czego od nich oczekuję, jednak po przeszłych doświadczeniach wiem, że należy wyłącznie oczekiwać, że będą one mało upierdliwe. O dobry, wysoki poziom jest bardzo ciężko, niech więc chociaż nie przeszkadzają w mojej własnej edukacji.